Dziki królik
(Oryctolagus cuniculus)
I. Występowanie i siedlisko
Królik wywodzi się z Półwyspu Iberyjskiego, skąd swój zasięg przesunął w
kierunku Środkowej Europy. Wschodnią granicą jego występowania jest Polska. Dość
licznie zasiedla Amerykę Północną, a w Australii jest plagą. Aby się osiedlić potrzebuje
nagiej ziemi lub pokrytej darnią, umożliwiającej mu kopanie nor. Najlepsze są do tego
gleby luźne, o podłożu piaszczystym lub wapiennym. Osiedla się więc najchętniej na
obrzeżach lasów iglastych w pobliżu pastwisk, zrębów lub nieużytków. Brak
możliwości kopania nor niweluje sobie kryjąc się w stosach drzew, rozmaitych
kryjówkach na różnych składowiskach i torowiskach, a nawet na cmentarzach.
I I . Charakterystyka ogólna
Królik jest o połowę mniejszy od zająca i osiąga wagę do 2,5 kg. Ma okrągłą
głowę i cały korpus. Uszy jego po przyłożeniu do głowy nie sięgają pyszczka. Sierść
jest ubarwiona w różnorakie odcienie szarości, odcienie brązu, przechodzące
miejscami w żółtorude barwy.
I I I . Odżywianie
Królik jak jego krewniak zając jest roślinożercą. Lubi żerować na rzadkiej i
niewysokiej pokrywie trawiasto-zielnej. Smaczniejsze ziółka zjada do samej ziemi, a
oprócz nich chętnie zjada byliny, trawy, korzenie i warzywa. Zimą zajadając się korą i
pędami młodych drzew uzupełnia dietę suchymi trawami i bulwami.
IV. Rozmnażanie i rozwój
Króliki są najbardziej płodnymi stworzeniami z naszych zwierząt łownych.
Potrafią wyprowadzić do 6 miotów, gdzie średnio jednorazowo rodzi się 7 młodych.
Okres rui trwa od lutego do września. W tym czasie pary odbywają zaloty, które są
krótką gonitwą zakończoną zaznaczeniem samicy przez samca smużką moczu,
wówczas odbywa się kopulacja. Młode rodzą się po 31 dniach w norze, w gnieździe
wymoszczonym puchem matki. Po urodzeniu są niedołężne, nagie i ślepe. W ciągu
tygodnia mają już sierść, a po 10 dniach otwierają oczy. Matka karmi je mlekiem przez
około 30-40 dni. Po tym czasie zaczynają już samodzielnie żerować. Zdolność do
rozrodu uzyskują po 5 do 8 miesiącach.
V. Zachowanie
Królik jest zwierzęciem gromadnym i żyje w norach tworząc kolonie. Nory
powstają z ciągów tuneli dochodzących do 50 m i znajdujących się nawet do 3 m pod
ziemią. Oprócz tuneli, znajdują się w nich wyloty oraz jedno- lub wielorodzinne
komory gniazdowe. W koloniach zamieszkujących takie nory istnieje hierarchia
społeczna. Doświadczone, zajmujące wyższą rangę samice mają gniazda w centrum
kolonii, a pokrywa je samiec o najwyższej pozycji. Króliki zaznaczają teren oddając
mocz i robią to w wyznaczonych miejscach kolonii. Wspólne życie ułatwia królikom
doskonały słuch i wzrok. To dzięki nim mogą się ostrzegać przed
niebezpieczeństwem. Takim sygnałem alarmowym do ucieczki i jak najszybszego
skrycia się w norze jest tupnięcie tylnimi skokami.
VI. Ekologia gatunku
Królik, tam gdzie występuje, jest dość ważnym elementem łańcucha
troficznego. Jest on w jadłospisie wielu drapieżców jak choćby łasicy, kuny, lisa,
borsuka, myszołowa, tchórza, jastrzębia, puchacza, puszczyka, a także bezpańskich
psów i kotów. Jednak najwięcej zejść powodują choroby (np. kokcydioza lub
myksomatoza), które łatwo rozprzestrzeniają się w tak zagęszczonych populacjach.
Powszechnie uważany jest za szkodnika, gdyż ogryza sadzonki młodych drzew, a
kopiąc nory, powoduje osuszanie gleby i jej erozję.
VII. Słowniczek
Skromny - określenie tłustego.
Słuchy - uszy.
Słupek - pozycja stania na tylnych łapach i rozglądania się.
Strugi - inaczej siekacze.
Turzyca - określenie grupy zwierzyny oraz nazwa włosów królika i zająca
Tropy
Audio clip: Adobe Flash Player (version 9 or above) is required to play this audio clip. Download the latest version here. You also need to have JavaScript enabled in your browser.